CIP (Cleaning In Place ) (Otomatik temizleme) Yerinde Temizlik
Üretim bandının veya kapalı devrelerdeki alet ve ekipmanların sökülmeye gerek duyulmadan çalkalama suyu ve deterjan çözeltisinin üretim hattında sirkülasyonu ile yapılarak temizlenebildiği otomasyonlu temizlik yöntemine CIP (Cleaning In Place: Yerinde temizleme) denir. CIP temizleme sistemiyle işletme içerisinde yüksek bir sanitasyon standardı yakalanabilmektedir.
Personelin tehlikeli kimyasal maddelerle direkt temasını azaltması açısından son derece önemli olan bu yöntem, uzun boru hatları ve geniş hacimli tankların temizlenmesinde kolaylıkla kullanılır.
CIP verimliliği 5T'ye bağlı olarak işler: time (zaman), temperature (sıcaklık), titration (titraj), turbulence (türbülans, çalkantı) ve technology (teknoloji). CIP kuru bir şekilde de yapılabilir, bunun amacı etrafın ıslanmasını önlemektir.
CIP yöntemi ön yıkama, deterjanla yıkama, ara çalkalama, dezenfeksiyon veya strerilizasyon ve son yıkama olmak üzere 5 aşamadan oluşur:
1. - Ön Yıkama : Kaba kirler giderilir.
2. - Deterjanla Yıkama: Kir kalıntıları uzaklaştırılır.
3. - Ara Çalkalama: Deterjan kalıntıları yok edilir.
4. - Dezenfeksiyon veya Sterilizasyon: Geride kalan mikroorganizmalar öldürülür.
5. - Son Yıkama: CIP çözeltileri tamamen uzaklaştırılır.
Kendi içinde tek kullanımlı ve geri dönüşümlü olmak üzere 2 sınıfa ayrılır:
Tek Kullanımlı
Bu sistemde temizleme solüsyonu sadece bir kez kullanılır. Temizlenecek ve sanitize edilecek ekipmanın yakınına kurulduğundan kullanılan deterjan ve su miktarı azdır.
Aşırı derecede kirli ekipmanda; kirlenen deterjan çözeltisinin tekrar kullanımı uygun olmadığından tek kullanımlı sistem daha fazla tercih edilir. Bazı tek kullanımlı sistemlerde temizleme solüsyonu ve çalkalama suyu bir sonraki temizleme işleminde ön çalkalama amacıyla kullanılmak üzere toplama tankına alınır.
Diğer CIP sistemleriyle karşılaştırıldığında tek kullanımlı CIP sistemleri daha düzenlidir, daha az komplekstir ve yatırım masrafı daha azdır.
Tek kullanımlı CIP sisteminde; seviye problu (ayarlı) bir deterjan tankı, su ve buhar ilave etmek için pnomatik kontrollü vanalar, çözeltinin sirkülasyonu ve dışarı atılmasını sağlayacak santrifüj pompa, sıcaklık ve basınç göstergeleri gibi donanımlar bulunmaktadır.
Geri Dönüşümlü
Gıda endüstrisinde, geri dönüşümlü CIP sistemleri; temizleme bileşikleri ve çözeltinin geri kazanılarak tekrar kullanılmasını sağladığından oldukça önemlidir.
İşletme maliyetini ucuzlatır. Ön yıkamanın çok iyi yapılması ve başlangıçtaki kaba kirlerin çalkalama suyu ile giderilmesi, deterjan çözeltisinin fazla kirlenmemesi ve olabildiğince çok kullanılmasını sağlar. Eğer sıcak çalkalama suyu kullanılıyorsa, enerji ve sudan tasarruf etmek için sıcak su tankı gereklidir. Bu sistem ile temizleme çözeltisi, işletme içerisinde belirli boru hatları aracılığı ile temizlenmesi arzu edilen tüm alet ve ekipmanlara taşınır. Deterjan çözeltilerinin konsantrasyonu önemli bir konuyu oluşturur. Deterjan konsantrasyonunda düşme meydana geldiğinde deterjan ilave edilerek düzeltilmelidir. Bu sistemde her çözelti için mutlaka ayrı bir tankın bulunması zorunludur.
Fabrikamıza kurduğumuz CIP sistemi ile işletmemiz daha verimli çalışarak, zaman kaybı minimum düzeydedir. Alet ve ekipmanların sökülüp takılmasına gerek duyulmadığından işçilikten tasarruf edilir. Ayrıca çalışanlarımız için de büyük bir rahatlık ve emniyet sağlamaktadır. Gerektiğinde tank içine girmeye, deterjan ve dezenfektan maddelerle temas etmeye gerek kalmaz. Su, deterjan ve ısıdan da verimli şekilde faydalanarak tasarruf sağlamayı ve CIP ile daha hijyenik çalışma olanağı yaratmayı amaçladık. Temizleme programı tam olarak etkili bir şekilde sürdürülebilir özelliktedir ve yeniden kontamine olma riski yoktur.
CIP Sistemini Oluşturan Makine ve Ekipmanlar:
Tek kullanımlı CIP sisteminde; seviye problu (ayarlı) bir deterjan tankı, su ve buhar ilave etmek için pnomatik kontrollü vanalar, çözeltinin sirkülasyonu ve dışarı atılmasını sağlayacak santrifüj pompa, sıcaklık ve basınç göstergeleri gibi donanımlar bulunmaktadır.
Geri dönüşümlü CIP sisteminde alkali tankı, asit tankı, su tankı, su iyileştirme tankı, ısıtma sistemi, CIP besleme ve geri dönüş pompaları bulunmaktadır.
CIP sistemi zaman-sıcaklık kontrol ekipmanları, filtreler, dozajlama üniteleri, sıcak ve soğuk sıvıların depolama tankları gibi çeşitli ek donanımlar gerektirmektedir.
